درمان اختلالات بلع و گلودرد مزمن
عارضه ای به نام اختلال در بلع
ادینوفاژی یا اختلال در بلع، عارضه جدی می باشد که همواره با علائمی نظیر سوزش و درد گلو در هنگام بلع مایعات و مواد غذایی پدیدار می شود. این مشکل عوامل بسیار متعددی دارد که فرد ممکن است با توجه به شرایط بدنی خود و همچنین بیماری هایی که دارا است، اختلال در بلع را در طول زندگی خود تجربه نماید. افرادی که به این عارضه دچار می شوند در بهترین حالت ممکن، به مدت دو روز مشکل در بلعیدن را خواهند داشت به صورتی که در قورت دادن آب دهان خود نیز درد احساس خواهند کرد.
درد ایجاد شده در هنگام بلع در قسمت هایی از گلو، مری و حتی ناَی احساس می شود. عواملی که منجر به ایجاد درد در این ناحیه می شود فقط بافت کلی و اجزای این ناحیه از بدن را تحت تاثیر قرار می دهند که نتیجه اصلی آن، مشکل در بلع و درد گلو می باشد.
علل مشکل در بلع
به طور کلی عواملی که سبب ایجاد این عارضه در افراد می شود، می تواند در دو دسته التهابی و عضلانی قرار بگیرند. عوامل التهابی که فرد را از بلع راحت مواد غذایی و مایعات باز می دارد ناشی از بیماری های عفونی گلو و ریه و آلرژی ها می باشند. لذا فرد در صورت داشتن هر یک از این بیماری ها، علائمی نظیر بلعیدن سخت را تجربه خواهد کرد. در عوامل عضلانی، مواردی نظیر تنگی مری، رفلاکس معده و همچنین هرگونه زخم موجود در قسمت گلو و نای منجر به بلع سخت می شود که در نوع خفیف یا حاد برای افراد صرف نظر از سن و جنسیت به وجود می آید.
برخی از افراد نیز بدون تجربه مشکل التهابی و عضلانی در قسمت مری و نای، دچار مشکلات متعددی در بلعیدن مواد غذایی و نوشیدنی می شوند که علت آن براساس تحقیقات علمی، مشکلات عصبی است. در اثر تجربه حالات روحی سخت و استرس و اضطراب های شدید، علائمی مانند بلع سخت غذا، درد و سوزش گلو، تنگی نفس و درد قفسه سینه رخ می دهد. چند نوع از بیماری های عصبی مانند پارکینسون، ام اس و سکته های مغزی، این عوارض را به دنبال دارند.
درمان های اصولی اختلال بلع
راهکارهای درمانی که برای درمان اختلال بلع توسط پزشکان عمومی یا متخصص تجویز می شوند، براساس تشخیص نوع بیماری و مشکل فرد می باشند. به عبارتی پزشک با بررسی ریشه و عوامل به وجود آورنده این عارضه، درمان تخصصی را برای مشکل مربوطه در پیش می گیرد تا اختلال ایجاد شده در بلع مواد غذایی و مایعات از بین برود. راهکارهای درمان اختلال بلع شامل موارد زیر می باشند:
درمان مشکل عفونی و التهابی
در صورتی که فرد مبتلا به این عارضه، از بیماری عفونی گلو و ریه برخوردار باشد و یا در قسمت گلو و ریه، التهاب خفیف تا حاد داشته باشد، باید برای درمان مشکل در بلعیدن و رهایی از درد ناشی از آن، داروهای آنتی بیوتیک و ضد التهاب غیر استروئیدی مصرف کند.
درمان آلرژی
در صورتی که فرد بیمار به سبب داشتن آلرژی خاص، علائمی مانند مشکل در بلعیدن را دارا می باش، د باید از داروهای آنتی هیستامین برای برطرف کردن ریشه ای مشکل خود استفاده کند. همچنین حذف کردن محرک های آلرژی زا از محیط اطراف خود، می تواند تا حد زیادی به روند درمان موردنظر کمک کند.
درمان رفلاکس معده
مشکلات مختلف معده نظیر ریفلاکس، یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد کننده مشکل و درد در بلع می باشد که پزشک موردنظر طبق بررسی هایی که از شرایط سلامتی معده فرد به عمل می آورد، داروهای ضد ریفلاکس مانند امپرازول و شل کننده های عضلانی تجویز می کند تا مشکل معده و بالطبع مشکل بلع موردنظر برطرف گردد. استفاده از رژیم غذایی مناسب به همراه بالا نگه داشتن سر در هنگام خواب، می تواند در کاهش ریفلاکس معده تاثیر گذار باشد.
شیمی درمانی
افرادی که بر اثر تومور و سرطان های گلو، مری و نای، همواره دچار گلو درد و اختلال در بلعیدن می باشند، باید برای درمان ریشه ای، شیمی درمانی شوند تا با رفع مشکل اصلی، علائم آن نیز از بین برود.
درمان با جراحی یا اندوسکوپیک
در صورتی که عارضه اختلال در بلع در اثر زخم یا توده های ناهنجار موجود در مسیر گلو نای به وجود آمده باشد، درمان آن با جراحی امکان پذیر می شود. جراحی برای برطرف کردن تنگی مری و یا برداشت پولیپ و توده های موجود، تنها راه حل رهایی از احساس درد در بلعیدن محسوب می شود.
گفتار درمانی
افرادی که تحت تاثیر بیماری عصبی و یا عارضه هایی مانند استرس، به مشکل در انقباض عضله های نای، حنجره و مری دچار شده اند می توانند با توانبخشی گفتار و آموزش های تخصصی، وضعیت عضلات دهان و حلق را بهبود ببخشند و درمان اختلال بلع عصبی را به صورت اصولی انجام دهند.
راهکارهای خانگی برای درمان گلودرد ناشی از بلع
بسیاری از بیمارانی که در طول سال چندین بار به این عارضه دچار می شوند و علت آن را عادات نادرست غذایی و با مشکلات خفیف معده می دانند، سعی دارند در مراحل اولیه درمان، از راهکارهای درمانی خانگی بهره بگیرند. به طور کلی راهکارهایی که برای درمان این اختلال در منزل قابل اجرا می باشند، می توانند مشکلات خفیفی که در هنگام بلعیدن برای افراد به وجود می آید را برطرف کنند. اما در صورت استفاده از این راهکارها و برطرف نشدن آن، مراجعه به پزشک و در پیش گرفتن درمان دارویی خاص، در اولویت می یابد.
از سری راهکارهایی که برای درمان اختلال بلع و رهایی از درد و سوزش ناشی از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی استفاده می شوند، به قرار زیر می باشند:
- مصرف حداقل هشت لیوان آب برای تامین آب موردنیاز بدن
- عدم مصرف آب و نوشیدنی های یخ و سرد
- عدم مصرف نوشیدنی های کافئینی در هنگام خواب
- عدم مصرف چای غلیظ، قهوه و انواع نوشیدنی های کافئین دار به میزان زیاد
- غرغره آب نمک گرم برای ضدعفونی کردن گلو
- مصرف نوشیدنی های گرم همراه با عسل
- مصرف دمنوش های تسکین دهنده درد گلو نظیر چای ریشه شیرین بیان
- استفاده از دستگاه بخور یا رطوبت ساز برای مرطوب کردن هوای منزل
نکات کلیدی در درمان اختلال بلع
برخی از مواقع، مشکلی که در هنگام خوردن مواد غذایی و نوشیدنی برای گلوی افراد به وجود می آید، ناشی از عفونت و یا بیماری های خاص نیست. بلکه عادات رفتاری و غذایی نادرست آن ها سبب به وجود آمدن گلو درد مزمن و یا اختلال در بلع می شود. افرادی که دخانیات مصرف می کنند، طبعا دچار رفلاکس و مشکلاتی در مری و حنجره می شوند که از علائم واضح آن می توان به بلع سخت آن ها اشاره کرد.
همچنین افرادی که در مصرف غذاهای تیغ دار مانند ماهی احتیاط نمی کنند ممکن است تیغ موجود در آن ها سبب ایجاد زخم در مری شده و عفونت و التهاب را ایجاد کند و منجر به مشکلاتی در هنگام خوردن شود. مصرف مواد غذایی اسیدی و یخ مانند آبلیمو، سرکه، میوه های ترش و یا بستنی، برای افرادی که دچار آلرژی می باشند، گلو درد مزمن را به وجود می آورد. این دست از افراد با انجام مراقبت هایی که مانع از عود کردن درد و سوزش گلو می شوند می توانند از ایجاد اختلالات در بلع جلوگیری نمایند.
سخن نهایی
افرادی که در بلعیدن مواد غذایی و نوشیدنی به سبب التهاب و عفونت گلو، دچار مشکل هستند،با شروع درمان اختلال بلع سعی دارند علائم ناشی از آن را برطرف نمایند. طبعا علل مختلفی که برای این عارضه وجود دارد، روند درمانی آن را گسترش داده است که دکتر موسوی در این مقاله، با معرفی راهکارهای درمانی متعدد و نتیجه بخش، راهنمایی لازم را برای برطرف کردن علائم و عوارض این عارضه ارائه می کند.